Η ΡΩΣΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΗ ΛΗΜΝΟ

Νότια τράβηξε η παρέα του blog αυτή τη φορά. Συγκεντρωθήκαμε στο λιμανάκι της Νέας Κούταλης. Θα μπορούσαμε να πούμε και στον θείο μου, τον Γιάννη, να μας πάει με τη βάρκα, αλλά τελικά αποφασίσαμε να πάμε με αυτοκίνητο για να εξερευνήσουμε την περιοχή.

Ξεκινήσαμε, λοιπόν, με κατεύθυνση την περιοχή της Πούντας ή Ακρωτηρίου, όπου υπάρχει ένα μικρό νησάκι μ? ένα εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στον κόλπο του Μούδρου. Ένα στενό κομμάτι γης το ενώνει με τη Λήμνο. Στην περιοχή αυτή, εκτός από το νησάκι, είχαμε σκοπό να επισκεφτούμε την «Πυραμίδα» ή «Κουκουμά» όπως λέμε εδώ, ένα σημείο με ιδιαίτερη ιστορία. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Αρχικά περάσαμε από το χωριό Παλιό Πεδινό, ένα πανέμορφο, πέτρινο χωριό. που ο σεισμός του 1967 κατέστρεψε, κι έτσι οι κάτοικοι μετακόμισαν λίγο πιο ανατολικά και έφτιαξαν το Νέο Πεδινό. Βέβαια, ένα μεγάλο μέρος από το ερειπωμένο χωριό έχει ήδη ανακαινισθεί. Το χωριό αυτό είναι πεδινό, όπως λέει και το όνομά του, και βρέχεται από τη λιμνοθάλασσα της Νέας Κούταλης. Είναι και τόσο ήρεμο, απάνεμο μέρος και το γεγονός ότι οι μόνιμοι κάτοικοι είναι ελάχιστοι, έχει βοηθήσει στο να γίνει η περιοχή ένας υπέροχος βιότοπος, όπου φλαμίγκος κι άλλα αποδημητικά πουλιά έρχονται και ξεχειμωνιάζουν.

Σταθήκαμε για λίγο στην όμορφη πλατεία του χωριού και μετά στρίψαμε αριστερά στον χωματόδρομο προς την Πούντα. Πρώτη μας στάση μετά τον ποδαρόδρομο, ήταν το Ρωσικό κοιμητήριο. «Μα τι δουλειά έχει εδώ ρωσικό κοιμητήριο;» ρώτησε η Ασπασία. «Καθίστε, θα σας πω την ιστορία» απάντησα εγώ που είχα φροντίσει να μάθω τι και πως, πριν πάμε εκεί.

Καθίσαμε δίπλα στο εκκλησάκι που έχουν χτίσει οι Ρώσοι μέσα στο κοιμητήριο, γιατί είναι κι αυτοί ορθόδοξοι, όπως εμείς, κι εγώ τους είπα αυτά που γνωρίζω.

Στις αρχές του 1919, όταν τελείωσε ο Ρωσικός εμφύλιος, ο Λευκός στρατός που αποτελούνταν από ευγενείς κοζάκους, φίλους των τσάρων, νικήθηκε από τους Μπολσεβίκους και δραπέτευσε για να σωθεί. Έτσι, 5000 Κοζάκοι περίπου οδηγήθηκαν στην εξορία με Αγγλογαλλικά πλοία της Αντάντ και βρήκαν καταφύγιο στη Λήμνο. Οι πρόγονοί μας τότε τους καλοδέχτηκαν και τους φιλοξένησαν. Βέβαια, ήταν δύσκολη περίοδος αυτή για το νησί μας, αλλά οι ντόπιοι, με τα λιγοστά που είχαν, βοήθησαν και αγάπησαν πολύ αυτούς τους ανθρώπους, όπως θα έκαναν και για τον οποιονδήποτε σε ανάγκη. Ο λαός μας, εξάλλου, έχει δείξει το μεγαλείο της ψυχής του πολλές φορές μέσα στον χρόνο. Αυτοί οι άνθρωποι, λοιπόν, με τις οικογένειές τους έμειναν στη Λήμνο από τις αρχές του 1919 μέχρι τα τέλη του 1921. Εξαιτίας των εξαιρετικά δύσκολων συνθηκών διαβίωσης, γύρω στους 350 πέθαναν στη διάρκεια αυτών των τριών ετών. 82 απ? αυτούς ήταν παιδιά. Όλοι αυτοί θάφτηκαν στο νησί μας. Στο συγκεκριμένο νεκροταφείο υπάρχουν περίπου 300, ενώ στο συμμαχικό νεκροταφείο, όπου υπάρχουν νεκροί από τη μάχη της Καλλίπολης, στο κοντινό χωριό Πορτιανού, έχουν θαφτεί άλλοι 29 και κάποιοι άλλοι στο συμμαχικό νεκροταφείο του Μούδρου. Στο νεκροταφείο του χωριού μάλιστα έχει ταφεί και μια Ρωσίδα δούκισσα.

Το νεκροταφείο αυτό ήταν ξεχασμένο κι ακόμα κι εμείς οι κάτοικοι της περιοχής δε γνωρίζαμε ότι υπήρχε, ώσπου πριν μερικά χρόνια μια ρωσική αντιπροσωπεία, με αρχηγό τον Ρώσο πρέσβη και συγγενείς των ανθρώπων αυτών, πήραν τις κατάλληλες άδειες και βρήκαν τους τάφους των προγόνων τους. Αργότερα, έχτισαν και το εκκλησάκι και περίφραξαν τον χώρο και κάθε χρόνο έρχονται με τους συγγενείς τους και τους ιερείς τους και κάνουν μνημόσυνα.

Αφού ξεκουραστήκαμε για λίγο, συνεχίσαμε νοτιότερα. Στην «Πυραμίδα» ή «Κουκουμά».

Την πέτρινη αυτή κατασκευή έφτιαξαν οι Ρώσοι εξόριστοι για να τιμήσουν όλους αυτούς που έχασαν τη ζωή τους από τις κακουχίες και τις ασθένειες. Είναι ένα κενοτάφιο προς τιμήν του άγνωστου Κοζάκου που έχασε τη ζωή του στην εξορία. Οι μαρτυρίες λένε ότι στην κατασκευή του συμμετείχαν όλοι οι εξόριστοι Ρώσοι. Έπρεπε, λέει, όλοι τους να μεταφέρουν από μια πέτρα για να χτιστεί η πυραμίδα. Στην κορυφή της έβαλαν έναν μαρμάρινο σταυρό. Ο σταυρός δεν υπάρχει σήμερα. Η Πυραμίδα στέκεται όμως ακόμα.

Σιγά σιγά απομακρυνθήκαμε προς την παραλία. Μια παραλία με πέτρες πολλές και αχινούς. Φτάσαμε στο στενό δρομάκι που πρόσφατα κατασκευάστηκε και περάσαμε απέναντι, στο νησάκι του Αγίου Νικόλα. Ανεβήκαμε λίγα σκαλάκια, μπήκαμε στο εκκλησάκι, ανάψαμε τα καντηλάκια και γυρίσαμε πίσω.

Ωραίος και ο σημερινός περίπατος. Περάσαμε δίπλα από έναν βιότοπο, περπατήσαμε σε ένα εγκαταλελειμμένο χωριό και κυρίως μάθαμε πράγματα για την ιστορία του τόπου μας. Ενημερωθήκαμε για ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στον τόπο μας, που όχι απλά δεν πρέπει να ξεχνάμε, αλλά να φροντίζουμε να φέρνουμε στη μνήμη μας συχνά πυκνά.

Γιάννης Π., Ασπασία Τ., Άνα-Μαρία Α.

Αφήστε μια απάντηση